5 از 5.0 با 1 رای
خازن عدسی یکی از خازنهای سرامیکی پرکاربرد است که به دلیل شکل عدسیمانند خود به این نام شناخته میشود. این خازنها از مواد سرامیکی به عنوان دیالکتریک استفاده کرده و به دلیل غیرقطبی بودن، میتوانند در هر دو جهت به مدار متصل شوند. خازنهای عدسی به دلیل ظرفیت پایین (معمولاً در حد پیکو فاراد تا نانو فاراد) و پایداری در فرکانسهای بالا، بهطور گسترده در مدارات الکترونیکی مانند فیلترهای فرکانس، نوسانسازها، تایمینگ و مدارات RF مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین، مقاومت بالا در برابر تغییرات دما و ولتاژ، این نوع خازن را برای مدارهای حساس به فرکانس ایدهآل میسازد.
خازن 100 پیکو فاراد با کد 101 یکی از انواع خازنهای عدسی است. این کد نشاندهنده مقدار ظرفیت است؛ بهطوریکه دو رقم اول (10) و رقم سوم (1) به معنای افزودن یک صفر هستند که در نهایت، ظرفیت آن برابر با 100 پیکو فاراد میشود. به دلیل غیرقطبی بودن، میتوان این خازن را بدون توجه به جهت در مدار نصب کرد.
خازن عدسی و خازن الکترولیتی دو نوع خازن متفاوت با کاربردهای متمایز هستند. خازن عدسی از مواد سرامیکی ساخته شده و غیرقطبی است، به همین دلیل میتوان آن را در هر جهت به مدار وصل کرد و معمولاً ظرفیت پایینی دارد که برای فرکانسهای بالا و مدارهای RF مناسب است. در مقابل، خازن الکترولیتی دارای قطبیت مشخص بوده و ظرفیت بالاتری دارد که بیشتر در مدارهای تغذیه و فیلترهای DC کاربرد دارد. همچنین، خازن عدسی پایداری بیشتری در برابر تغییرات دما و فرکانس دارد و طول عمر آن معمولاً بیشتر از خازن الکترولیتی است. بنابراین، انتخاب بین این دو نوع خازن به نوع کاربرد و نیاز مدار بستگی دارد.
کاربرد خازن سرامیکی عدسی در مدار به دلیل ویژگیهای خاصی که دارد برای مدارهای RF بسیار مناسب است. اول اینکه این خازنها ظرفیت پایین و دقیق دارند که برای تنظیم و فیلتر کردن سیگنالهای فرکانس بالا ضروری است. همچنین، خازنهای عدسی غیرقطبی هستند و میتوانند در هر دو جهت مدار نصب شوند که در طراحی مدارات RF انعطافپذیری ایجاد میکند. پایداری بالای این خازنها در برابر تغییرات دما و فرکانس، باعث میشود عملکرد مدارهای حساس به نوسانات فرکانسی و نویز بهبود یابد. علاوه بر این، ساختار سرامیکی آنها موجب کاهش تلفات و نویز در مدار شده و به حفظ کیفیت سیگنالهای RF کمک میکند. به همین دلایل، خازن عدسی به عنوان گزینهای ایدهآل در مدارات رادیویی، نوسانسازها و فیلترهای فرکانس بالا شناخته میشود.
برای اندازهگیری ظرفیت خازن عدسی میتوان از دستگاههای مولتیمتر دیجیتال یا LCR متر استفاده کرد که قابلیت اندازهگیری ظرفیت خازن را دارند. ابتدا باید دو پایه خازن را به پایههای اندازهگیری دستگاه وصل کرد. بهتر است قبل از اندازهگیری، خازن کاملاً از مدار جدا شود تا نتایج دقیقتری به دست آید. دستگاه مقدار ظرفیت را به واحد فاراد (معمولاً پیکو فاراد یا نانو فاراد) نمایش میدهد. همچنین، برخی دستگاههای پیشرفتهتر قادرند علاوه بر ظرفیت، پارامترهای دیگری مانند مقاومت سری معادل (ESR) و تلفات خازن را نیز اندازهگیری کنند که برای تحلیل کیفیت خازن اهمیت دارد. در نهایت، مطابقت مقدار اندازهگیری شده با مقدار اسمی روی خازن میتواند نشاندهنده سالم بودن یا خرابی آن باشد.